EK-3:
Hukuk Fakültelerinde İslam Hukuku Ana Bilim Dalları ve Öğretim Elemanları Sayıları Hakkında Gözlemler
Not: Bu metin, Kemal Gözler, “Hukuk-Fıkıh İlişkisi: İslâm Hukukçusu Kimdir?” (http://www.anayasa.gen.tr/ hukuk-fikih.htm) başlıklı makalenin ekidir. K.G.
Kemal Gözler*
Günümüzde sadece birkaç hukuk fakültemizde “İslâm hukuku” ana bilim dalı vardır. YÖK tarafından hazırlanan ve https://istatistik.yok.gov.tr adresinde yayınlanan “Yüksek Öğretim Bilgi Yönetim Sistemi”ndeki verilerden öğrendiğimize göre halihazırda Türkiye’de sadece beş adet hukuk fakültemizde “İslâm hukuku” ana bilim dalı vardır. Bunlarda çalışan öğretim elemanı sayıları aşağıdaki Tablo 1’de gösterilmiştir:
Kaynak: Bu tablo EK-1’deki Tabloda hukuk fakültelerine ilişkin satırlardan oluşturulmuştur.
Görüldüğü gibi sadece beş adet hukuk fakültemizde “İslâm hukuku” ana bilim dalı vardır. Şimdi bunların her birini daha yakından inceleyelim:
Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakültesi İslâm hukuku ana bilim dalında sadece 1 adet doçent vardır. Adı geçen fakültenin web sayfasına baktığımızda bu doçentin özgeçmiş bilgisinde lisans öğrenimi fakülte olarak belirtilmemiştir (1). Anladığımız kadarıyla kendisi hukuk fakültesi mezunu ve dolayısıyla hukukçu değildir.
İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi İslâm hukuku ana bilim dalında ise 1 adet profesör vardır. Adı geçen fakültenin web sayfası (2) incelendiğinde söz konusu profesörün hukuk fakültesi değil, yüksek İslâm enstitüsü mezunu olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla hukukçu değildir (3).
YÖK’ün istatistiğine göre Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi İslâm hukuku ana bilim dalında 1 adet araştırma görevlisi vardır. Adı geçen fakültenin web sayfasına girildiğinde ise bu fakültede ana bilim dallarına ve keza personeline ilişkin bir veri yoktur (4). O nedenle bu araştırma görevlisinin hukuk fakültesi mezunu olup olmadığını bilmiyoruz.
YÖK’ün istatistiğinde Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi İslâm hukuku ana bilim dalında 1 adet doktor öğretim üyesi vardır. İlgili fakültenin web sayfasına girildiğinde İslâm hukuku ana bilim dalına ve personeline ilişkin bir bilgiye ulaşılamamaktadır (5). Geçmişte Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi üzerine yaptığımız bir incelemede (6) söz konusu doktor öğretim üyesinin hukuk fakültesi değil, ilâhiyat fakültesi mezunu olduğunu tespit etmiştik. Değişiklik olmadıysa bu öğretim üyesi de hukukçu değildir.
Yozgat Bozok Üniversitesi Hukuk Fakültesi İslâm hukuku ana bilim dalından ise tek bir araştırma görevlisi vardır. Bu araştırma görevlisinin ismine ulaşılmakla birlikte özgeçmişine ulaşılamamaktadır (7). O nedenle hukukçu olup olmadığını bilmiyoruz. Aksini bilmediğimiz ve hukuk fakültesi öğretim elemanlarının hukukçu olması yolunda karine olduğu için kendisinin hukuk fakültesi mezunu olduğunu kabul ettik.
Görüldüğü gibi YÖK Yüksek Öğretim Bilgi Yönetim Sistemindeki verilere göre, hukuk fakülteleri altında İslâm hukuku ana bilim dallarında biri profesör, biri doçent, biri doktor öğretim üyesi, ikisi de araştırma görevlisi olmak üzere sadece beş öğretim elemanı vardır. Bunlardan profesör, doçent ve doktor öğretim üyesi olanlar hukuk fakültesi mezunu olmadıkları için hukukçu, dolayısıyla İslâm hukukçusu da olamazlar. İki araştırma görevlisinden birisi hakkında bilgi bulamadık; diğerinin ise kesin olmamakla birlikte hukuk fakültesi mezunu olduğunu varsaydık. İşte hukuk fakültesi olduğunu varsaydığımız araştırma görevlisi, hukuk fakültelerinin İslâm hukuku ana bilim dallarında çalışan tek hukukçudur. Ancak o da henüz doktorasını tamamlamadığı için ona “İslâm hukukçusu adayı” diyebiliriz.
YÖK “Yüksek Öğretim Bilgi Yönetim Sistemi”nde (https://istatistik.yok.gov.tr) yer almamakla birlikte çeşitli hukuk fakültelerinin web sitelerini taradığımızda şu üç hukuk fakültemizde de İslâm hukuku ana bilim dalının bulunduğunu görüyoruz:
Web sitesine göre Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesinde bir İslâm hukuku ana bilim dalı vardır (8) ve burada biri öğretim görevlisi, diğeri araştırma görevlisi olan iki öğretim elamanı çalışmaktadır (9). Ancak araştırma görevlisi aslında yukarıda gördüğümüz Yozgat Bozok Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki İslâm Hukuku ana bilim dalındaki araştırma görevlisidir. Öğretim görevlisi ise bir Alman hukuk fakültesinden mezundur (10). Her ikisi de henüz doktorasını tamamlamamıştır. Dolayısıyla “İslâm hukukçusu adayı”dırlar.
Web sitesine göre Gaziantep Üniversitesi Hukuk Fakültesinde (11) İslâm hukuku ana bilim dalı vardır. Ancak adı geçen Fakültenin web sitesine göre bu ana bilim dalında bir öğretim elemanı görünmüyor (12). İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesinin web sitesine göre adı geçen Fakültede bir “İslâm hukuku” anabilim dalı vardır (13). Bu ana bilim dalında bir adet doktor öğretim üyesi olduğu görülüyor. Fakültenin web sitesinde söz konusu öğretim elamanının özgeçmişi yok. Ancak adı geçen Üniversite tarafından hazırlanan bir tanıtım katalogundan öğrendiğimiz kadarıyla bu öğretim üyesi, bir Türk hukuk fakültesinden değil, Sudan’da bir hukuk fakültesinden mezun olmuştur. Keza aynı öğretim üyesinin doktorasını Sudan Cumhuriyeti Nileyn Üniversitesinde yaptığı görülüyor. Doktora alanına “fıkıh” veya “İslâm hukuku” değil, “özel hukuk” yazılmıştır (14).
Neden Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesinin, Gaziantep Üniversitesi Hukuk Fakültesinin ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesinin web sitelerinde görünen İslâm hukuku ana bilim dallarının ve öğretim üyelerinin YÖK’ün “Yüksek Öğretim Bilgi Yönetim Sistemi”nde yer almadığını bilemiyorum. Bir ihtimal, web sitelerinde İslâm hukuku ana bilim dalı öğretim elemanı olarak gösterilen öğretim elemanları, YÖK’e hukuk tarihi öğretim elemanı olarak beyan edilmiş olabilir.
Yukarıda İslâm hukuku ana bilim dalı mevcut olan hukuk fakültelerinin istisnasız hepsinin yeni kurulmuş hukuk fakülteleri olduğunu da belirtmemiz gerekir. İçlerinden bazılarında tek bir profesör, tek bir doçent, tek bir doktora yapmış öğretim üyesi yoktur (15).
19 Mart 2019EK-1: İslâm Hukuku Anabilim Dallarında Öğretim Elemanı Sayıları Tablosu
DİPNOTLAR
* http://www.anayasa.gen.tr/gozler.htm.
(1) http://atauni.edu.tr /personel/hukuk-fakultesi (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(2) https://www.aydin.edu. tr/tr-tr/akademik/ fakulteler/hukuk/hukuk/ Pages/akademik.aspx 10 Mart 2019).
(3) http://ebs.aydin.edu.tr/... (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(4) https://www.erbakan.edu.tr/ hukukfak/bolumler (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(5) http://hukuk.yalova.edu.tr/tr (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(6) http://www.anayasa.gen. tr/yalova-yl.pdf (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(7) https://www.aybu.edu.tr/ hukuk/custom_page-292-akademik-kadro.html (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(8) https://www.aybu.edu.tr/ hukuk/custom_page-555-genel-bilgiler.html (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(9) https://www.aybu.edu.tr/ hukuk/custom_page-292-akademik-kadro.html (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(10) https://www.aybu.edu.tr/ hukuk/contents/files/....pdf (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(11) http://hukuk.gantep. edu.tr/pages.php?url= islam-hukuku-anabilim-dali-18 (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(12) http://hukuk.gantep.edu.tr/ pages.php?url=akademik-personelimiz-30 (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(13) https://hukuk.medeniyet. edu.tr/tr/akademik-kadro/ ozel-hukuk (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(14) https://hukuk.medeniyet.edu.tr/ documents/hukuk/Dökümanlar/ hukuk%20KATALOG.pdf (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(15) Örneğin bkz.: http://hukuk.bozok.edu.tr/ tr/Personel?p=akademik (Erişim Tarihi: 10 Mart 2019).
(c) Kemal Gözler, 2019.
UYARI: Makalemin tam metin olarak başka internet sitelerinde, gazete veya dergilerde yayınlanmasına rızam yoktur. Makalemden ancak tanıtım amacıyla, miktar olarak yarısını aşmamak, yazarını ve kaynağını açıkça belirtmek ve www.anayasa.gen.tr/hukuk-fikih-ek-3.htm adresine link vermek şartıyla alıntı yapılabilir. Makalemi iznim olmaksızın tam metin olarak yayınlayan internet sitelerine, bloglarına, gazetelere ve dergilere karşı takibatta bulunacağım. Önemle hatırlatırım. Ayrıca belirtmek isterim ki, bu metin kesin bir metin değildir. Kağıt dergide yayınlanıncaya kadar, makalelerimi, gelen eleştiriler doğrultusunda düzeltiyor ve geliştiriyorum. Başka sitelerdeki konulan metinleri ise düzeltme ve geliştirme imkanım yok.
Bu makaleye aşağıdaki şekilde atıf yapılması önerilir: Kemal Gözler, “Hukuk Fakültelerinde İslam Hukuku Ana Bilim Dalları ve Öğretim Elemanları Sayıları Hakkında Gözlemler”, www.anayasa.gen.tr/hukuk-fikih-ek-3.htm (Yayın Tarihi: 19 Mart 2019).
NOT: Bu makale bir kağıt dergide yayınlanıncaya kadar, bir “hazırlık çalışması” olarak görülmelidir. Makalemde değişiklik ve düzeltme yapma hakkım saklıdır. Makalemdeki muhtemel hataları bildireceklere ve keza görüş ve eleştirilerini benimle paylaşacaklara teşekkür ederim.
Bu makale ilginizi çektiyse izleyen makalem de ilginizi çekebilir: Kemal Gözler, “Sigara Haram mı?”, www.anayasa.gen.tr/sigara-haram-mi.htm (Yayın Tarihi: 20 Şubat 2019).
Bu makale ilginizi çektiyse izleyen kitabım da ilginizi çekebilir: Kemal Gözler, Hukuka Giriş, Bursa, Ekin, 22. Baskı, 2018.
Editör: Kemal Gözler E-Mail:
twitter.com/k_gozler
Ana Sayfa: www.anayasa.gen.tr
Bu Sayfa: www.anayasa.gen.tr/hukuk-fikih-ek-3.htm
İlk Yayın Tarihi: 19 Mart 2019, Saat 22
Düzeltme ve Geliştirmeler: 19 Mart 2019, Saat 22
