TÜRK ANAYASA HUKUKU SİTESİ
CUMHURBAŞKANI ABDULLAH GÜL’ÜN GÖREV SÜRESİ HAKKINDA BİR AÇIKLAMA
1. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 28 Ağustos 2007 tarihinde seçilmiş ve aynı gün yemin ederek göreve başlamıştır.
2. Anayasamızın 101’inci maddesinin ikinci fıkrasına göre “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır.”
3. O hâlde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün görev süresi 28 Ağustos 2012 günü dolmuştur. Dolayısıyla 29 Ağustos 2012 gününden itibaren devletimizin başında Anayasamıza göre görev süresi dolmuş olan bir Cumhurbaşkanı bulunmaktadır. Çünkü:
4. Bir Anayasa hükmüne ancak Anayasa hükmüyle istisna getirilebilir. Zira hukukta bir kurala istisna, ancak kuralı koyan makam tarafından konulabilir ve istisnalar dar yorumlanır. Cumhurbaşkanının görev süresine ilişkin olarak Anayasamızın 101’inci maddesinde “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır” hükmü bulunmaktadır. Ne bu maddede, ne Anayasanın bir başka maddesinde bu hükme istisna getiren bir hüküm vardır.
5. “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır” şeklindeki Anayasa hükmünün Onbirinci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e uygulanmaması isteniyor idiyse, bu hükme bir Anayasa değişikliği yapılarak istisna getirilmesi gerekirdi. Örneğin bir Anayasa değişikliği kanunuyla “Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır” şeklinde bir hüküm getirilebilirdi.
6. Ne var ki “Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır” hükmü bir Anayasa değişikliği kanunuyla değil, bir olağan kanunla, 19 Ocak 2012 tarih ve 6271 sayılı Kanunla getirilmiştir. Yani Anayasanın koyduğu bir kurala kanunla istisna getirilmiştir.
7. “Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır” hükmünü getiren 19 Ocak 2012 tarih ve 6271 sayılı Kanun Anayasaya aykırıdır. Çünkü, bir Anayasa hükmüne ancak Anayasa hükmüyle istisna getirilebilir.
8. 19 Ocak 2012 tarih ve 6271 sayılı Kanununun bu hükmünün Anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde iptal davası açılmıştır. Ne var ki, Anayasa Mahkemesi 15 Haziran 2012 tarih ve E.2012/30 sayılı kararıyla bu hükmün Anayasaya aykırı olmadığına ve başvurunun reddine karar vermiştir. Karar henüz yayınlanmamıştır.
9. Anayasa Mahkemesinin bu kararı “istisna ancak kuralı koyan makam tarafından konulabilir” ilkesi karşısında açıkça yanlış bir karardır. Keza Anayasa Mahkemesinin bu kararı, normlar hiyerarşisi ilkesiyle çelişki halindedir. Bir ülkede anayasa hükmüne kanunla istisna getirilebiliyor ise, normlar hiyerarşisinin bir anlamı kalmaz. Anayasa Mahkemesinin bu kararı, Anayasamızın “kanunlar anayasaya aykırı olamaz” diyen 11’inci maddesine aykırıdır.
10. Sonuç olarak, Anayasamıza göre onbirinci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün görev süresi 28 Ağustos 2012 günü dolmuştur. Bu tarihten sonra göreve devam eden Cumhurbaşkanının statüsünün, görev ve yetkilerinin dayanağı Anayasa değil, 19 Ocak 2012 tarih ve 6271 sayılı Kanun ve Anayasa Mahkemesinin 15 Haziran 2012 tarih ve E.2012/30 sayılı kararıdır. Onbirinci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 29 Ağustos 2012 tarihinden itibaren meşruluğunu Anayasadan değil, 6271 sayılı Kanundan ve üyelerinin çoğunluğu kendisi tarafından atanmış olan Anayasa Mahkemesinden almaktadır. Özetle Abdullah Gül, Cumhurbaşkanlığı görevinde, 29 Ağustos 2012 tarihinden itibaren anayasal meşruluğunu yitirmiştir. Ortada “anayasal” değil, “kanunî ve içtihadî bir Cumhurbaşkanı” bulunmaktadır. 29.8.2012.
Kemal Gözler
NOT: Konu hakkında ayrıntılı bilgi için şu makalemiz okunabilir: Kemal Gözler, “Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Görev Süresi Ne Kadardır ve Bu Görev Süresi Kanunla Belirlenebilir mi?”, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Yıl 7, Sayı 66, Şubat 2012, s.36-50 ( www.anayasa.gen.tr/gorev-suresi.htm ).
Editör: Kemal Gözler
E-Mail: kgozler[at]hotmail.com
Ana Sayfa: www.anayasa.gen.tr
Konuluş Tarihi: 29 Ağustos 2012